Bij de afronding van het Programma Industriële Automatisering (IA Sourcing) hebben RWS en de markt afspraken gemaakt om samen efficiëntieverbeteringen te onderzoeken voor het versnellen van de vernieuwingsopgave, technische standaardisatie en het verhogen van de efficiëntie voor de uitvoering en voor beheer en onderhoud (kamerbrief).

Aan de hand van een serie dialoogsessies zijn Rijkswaterstaat en marktpartijen in 2023 met elkaar in gesprek gegaan over potentiële verbetermaatregelen. Deze sessies vonden plaats in een goede en open sfeer en met respect voor elkaars kennis, kunde, belang en inbreng. Naar aanleiding van de bevindingen uit deze sessies heeft Rijkswaterstaat besloten om deze maatregelen verder uit te laten werken en waar mogelijk al toe te passen bij de vernieuwing van de Noordtunnel. Later worden ook verbeteringen in andere PTZ-tunnels toegepast.

Twee sporen 

De verbetering vindt plaats aan de hand van twee ‘sporen’. Verbeterspoor 1 gaat over het optimaliseren van de Vernieuwingsopgave. Verbeterspoor 2 gaat over verdiepen en het expliciet maken van de LTS-architectuur (‘Landelijke Tunnel Standaard’).

Verbeterspoor 1 - Optimaliseren Vernieuwingsproces (voorheen VenR)

In de eerste plaats is onderzocht welke onderdelen binnen het vernieuwingsproces kunnen worden geoptimaliseerd. Er kwamen zeven verbetervoorstellen naar voren. Deze zijn weergegeven in vier kwadranten en gemeten naar Impact (mate van verbetering) en Effort (mate van benodigde inspanning), en geprioriteerd op haalbaarheid.

De zeven verbetervoorstellen zijn op hoofdlijnen uitgewerkt met maatregelen om de verbeteringen door te kunnen voeren. 

1. Verhogen efficiëntie reviews: de huidige manier van reviewen van door de opdrachtnemer opgeleverde producten is erg tijdrovend. De werkgroep heeft een pragmatische wijze van reviewen voorgesteld die de efficiëntie van het reviewen aanzienlijk moet verhogen.
2. Smart eisen: Eisen waar herhaaldelijk discussie over is in projecten, worden aangemerkt als potentiële verbeteringen voor de LTS, waardoor de discussies hierover verminderen.
3. Snelle en adequate besluitvorming: besluitvorming verloopt soms erg traag, vraagt veel inspanning en gaat soms gepaard gaat met irritaties. Met behulp van een aantal maatregelen wordt besluitvorming verbeterd. Dat levert een directe versnelling op van het aanleg- en vernieuwingsproces. 
4. Opschonen Annex 13: in Annex 13 van het contract wordt steeds meer informatie toegevoegd, die niet altijd relevant is. Dit vraagt veel onnodige tijd en inspanning en vertraagt de besluitvorming. 
5. Eisen in lijn met Vernieuwingsopgave (VenR): niet alle eisen uit de LTS zijn relevant voor vernieuwingswerkzaamheden. Het vooraf filteren van de informatie op de scope en relevantie voor het vernieuwingsproject voorkomt onnodig werk.
6. Verkorten issueproces: het LTS-issueproces moet worden doorlopen als de LTS niet een-op-een kan worden toegepast op de project specifieke situatie. Afwijking van het LTS-kader duurt lang en moet zeker worden versneld.
7. Wegnemen inconsistenties: er is sprake van doublures en inconsistenties tussen kaders onderling en overige contractdocumenten; het wegnemen daarvan draagt bij aan de uitvoering en versnelling van projecten.

Verbeterspoor 2 - Het verdiepen en het expliciet maken LTS-architectuur

In de LTS is de functionaliteit van tunnels vergaand gestandaardiseerd. Daarnaast zijn ook technische keuzes vastgelegd in eisen, opgenomen in de LTS. Op die manier wordt invulling gegeven aan onder meer de gewenste performance, veiligheid, betrouwbaarheid, onderhoudbaar, uitwisselbaarheid, betaalbaarheid. Marktpartijen gebruiken deze keuzes (eisen) bij het uitwerken van het ontwerp van de tunnel. Er moet aantoonbaar worden voldaan aan de eisen. Daarvoor worden het architectuurmodel waarop de LTS en de technische keuzes zijn gebaseerd expliciet gemaakt.
 
De verdieping van de LTS-architectuur gaat over het verder technisch standaardiseren waar dit helpt bij realisatie en beheer en onderhoud. Ook hierin werken RWS en de markt intensief samen. 
De verdieping van de LTS-architectuur is gericht op vijf aandachtspunten:

1. Project specifieke technische opdeling van de systemen op basis van LTS, waardoor de markt zich kan richten op de technische uitwerking van de installaties.
2. Eén netwerk in een tunnel zodat renovatie-, beheer-, en onderhoudswerkzaamheden efficiënter uitgevoerd kunnen worden.
3. Uniformeren van technische koppelvlakken, voor het vergroten van de uitwisselbaarheid en vervangbaarheid van deelinstallaties.
4. Uniformeren van deelinstallaties, gelijke technische oplossingen kunnen bijdragen aan optimalisatie van onderhoud.
5. Uniformeren onderhoudsregime, als basis voor het technisch ontwerp.

Effect 

Met de initiatieven uit de beide verbetersporen levert de themagroep Industriële Automatisering & Digitalisering onder de Taskforce Infra een bijdrage aan de versnelling en vereenvoudiging van de vernieuwingsopgave. Dat sluit aan bij de doelstellingen van de Taskforce Infra en de themagroep. Met veel kennis, expertise en ervaring en het open en transparant delen van inzichten, feiten, cijfers en achtergronden waarbij zo veel mogelijk gebruik wordt gemaakt van vanuit concrete projecten wordt een grote bijdrage geleverd aan het sneller en slimmer uitvoeren van de Vernieuwingsopgave. 

Taskforce Infra

Het initiatief – een samenwerking tussen Rijkswaterstaat en brancheorganisaties – startte in 2020 en bestaat uit vertegenwoordigers van Rijkswaterstaat en de markt. Gezamenlijk wordt gewerkt aan het sneller en slimmer uitvoeren van de opgave waar de sector voor staat. De Taskforce Infra bestaat uit themagroepen en het Platform Vervanging en Renovatie. Lees hier meer over de Taskforce Infra. 

Meer weten? 

Heb je vragen over de verbetersporen? Neem contact op met Mike van der Veen, secretaris van de themagroep IA & Digitalisering via mike.vander.veen@rws.nl.